Other Poetry by Khe lem - HTML preview

PLEASE NOTE: This is an HTML preview only and some elements such as links or page numbers may be incorrect.
Download the book in PDF, ePub, Kindle for a complete version.

cái tôi lập lại, kể chuyện đời cũ,

những hình ảnh cứ thế, hiện ra rồi

biến mất, những thực tại cứ thế, hiện

ra rồi biến mất, những tai ương cứ

thế, những hạnh phúc cứ thế, những thuở

nào cứ thế, và cứ thế, cứ thế,

cứ thế; những cái hộp bằng cát tông,

139 • Other Poetry

giấy dầu, nhựa dẻo, những cái tôi bằng

cát tông, giấy dầu, nhựa dẻo, như rác

rưởi, giẻ rách ở ngoài lề đường, tan

tác như thế, lôi thôi như thế; nhưng

tôi sắp nói những điều tôi sẽ nói,

như tôi cứ nói những điều tôi đã

nói, mặc dù, thà có hơn không, đó

chẳng phải là những điều tôi muốn nói.

Thơ Khác • 140

BẬC THANG

Những bậc thang nối với nhiều tầng

lầu, những bậc thang dẫn tới nhiều

đường tầu, những bậc thang và những

bước chân; những bước chân trong tôi

có ngón giao chỉ, từ phố phường

đi ra biển đông; những bước chân

trong tôi rướm đời du mục, dù

rằng tôi chưa bao giờ sống đời

du mục; điều này ám chỉ rằng

tôi là mảnh vỡ tí ti của

quá khứ, bị cánh bướm đập, văng

ra thành kẻ lưu cư nơi miền

đất lạ; không khác nào những bậc

thang và những bước chân, tái hiện

rồi tái hiện, rơi trong hỗn mang;

bởi chẳng phải là những bậc thang

vẫn nối với nhiều tầng lầu, những

bậc thang vẫn dẫn tới nhiều đường

tầu, và những bước chân trong tôi

vẫn còn đang vang lên thanh âm

quyến rũ dị kỳ; thật ra, tôi

không muốn nói hơn một ly những

gì tôi nói – những bước chân và

những bậc thang đến đây là hết.

141 • Other Poetry

CHIẾC GHẾ

Những chiếc ghế không cùng một màu,

những chiếc ghế không dùng để ngồi,

những chữ ghế, không phải là ghế;

những chiếc ghế có thể sờ được,

những chiếc ghế có thể gọi tên,

những chiếc ghế đúng ghế, không phải

là ghế; những chiếc ghế không bao

giờ vẽ được, những chiếc ghế không

bao giờ nói được, những chiếc ghế

không bao giờ có được, bởi những

chiếc ghế không bao giờ biến dạng,

những chiếc ghế không bao giờ mất

đi, những chiếc ghế không hiện diện;

những chiếc ghế, ôi chao, chỉ là

nó đó; những chiếc ghế, ôi chao,

không cùng một màu, những chiếc ghế,

ôi chao, không dùng để ngồi; những

chiếc ghế không ở đâu xa, những

chiếc ghế ở ngoài mọi điều; những

chiếc ghế chỉ là chiếc ghế.

Thơ Khác • 142

BÀI THƠ KHÔNG VẦN

Để tưởng nhớ nhà văn Hoàng Ngọc Tuấn (1947-2005) Anh đến với tôi mỗi ngày thứ sáu,

như mỗi ngày đều là ngày thứ sáu,

còn những ngày khác anh đến với các

bạn khác, như mỗi bạn khác mỗi ngày

là mỗi ngày khác, cho đến một ngày

bất ngờ tôi biến mất, như mỗi ngày

thứ sáu biến mất vào mỗi ngày khác,

như mỗi đời người biến mất vào chỗ

đời khác, tôi biến mất khỏi anh, anh

biến mất khỏi tôi, vì tôi bị cuốn

theo cuộc đời lưu lạc, còn anh mãi

mãi đơn độc, mãi mãi không nhà, mãi

mãi ở lại, và tôi không biết nơi

nào anh trú ngụ vào mỗi ngày thứ

sáu, cho đến hôm nay bất ngờ anh

biến mất, anh biến mất khỏi anh, anh

biến mất khỏi tôi như mỗi chúng ta

là một tình cờ, như mỗi con đường

là một ngõ qua, tạm thời là thế,

có gì hay ho, có gì đáng nói

nơi cái chỗ ở là trần gian này,

chỉ có điều đáng nói là những gì

anh còn để lại, “Cô bé treo mùng”,

“Hình như là tình yêu”, “Thư về đường

143 • Other Poetry

Sơn cúc”... giống như những bài thơ không vần, vì ngay cuộc đời anh cũng là

cuộc đời không vần, không vần gì cả

với những cuộc đời chung quanh, nên anh

cứ mãi lãng du, cuộc lãng du bất

tận kéo dài về nơi gió cát, còn

tôi thì cũng cứ mãi lãng du, nhưng

là cuộc lãng du giữa cuộc đời bình

thường và rất đỗi tầm thường, chưa biết

đến bao giờ mới xong, chưa biết đến

bao giờ mới hết. Nhưng bây giờ chúng

ta có thể nói câu giã từ thứ

sáu, và giã từ nhau, vì từ lâu

lắm rồi chẳng còn ngày nào là ngày

thứ sáu, của anh và tôi, và từ

đó đến nay anh và tôi cũng chưa

một lần gặp lại. Thôi, chúc anh an

giấc.

_______________________

Chú thích

Nhà văn Hoàng Ngọc Tuấn sinh năm 1947 tại Thừa thiên, Huế, mất lúc 2 giờ 50 ngày 9 tháng 7 – 2005 tại Sàigòn, tác giả các tập truyện ngắn dành cho tuổi mới lớn: “Hình như là tình yêu”, Cô bé treo mùng”, “Ở

một nơi ai cũng quen nhau”, Hôn lễ”, “Thư về đường Sơn cúc”.

Thơ Khác • 144

BỘ BÀN ĂN

Bộ bàn ăn chiếm một khoảng không

gồm một cái bàn và bốn chiếc

ghế khung sắt trắng sát mảng tường

trắng có bức tranh treo mặt bàn

tròn mica nâu viền nâu da

ghế nâu bộ bàn ăn rẻ tiền

được mua từ một garage sale

và người bán garage sale lại

mua từ một garage sale khác

dùng qua bán lại vừa bán vừa

cho; bộ bàn ăn xuất thân không

đâu câm nín thuộc thế giới đồ

vật chiếm cứ một khoảng không không

có gì đáng nói nhưng vẫn đáng

nói làm cho khoảng không có thực

bức tranh có thực bình hoa có

thực hư ảo có thực bộ bàn

ăn chỉ với một cái bàn và

bốn chiếc ghế vốn dĩ xưa kia

đến từ một garage sale.

145 • Other Poetry

TRANG SÁCH

Chàng bước ra khỏi trang

sách nghe thì thầm lời

kể về những mối tình

từ Thằng Gù Nhà Thờ

Đức Bà tới Liêu Trai

tới “hiện thực huyền ảo”

(Trăm Năm Cô Đơn) hàng

ngàn hàng vạn mối tình

và hình như toàn là

những chuyện bịa đặt bịa

đặt như thật và chàng

sau khi bước ra khỏi

trang sách chàng cũng không

còn là chàng chàng là

chàng bịa đặt chàng không

phải chàng bây giờ không

phải chàng trước kia chàng

là chàng nhưng tại sao

người ta vẫn say mê

những điều bịa đặt và

không tin những điều có

thật như chàng vẫn tin

chàng là chàng và không

tin chàng không phải là

chàng có điều là không

có điều nào có thật

là thật nên những điều

bịa đặt được coi như

là thật dầu gì chăng

nữa thì chàng đã bước

ra khỏi trang sách mà

trang sách lại không thể

bước ra khỏi chàng, như

Thơ Khác • 146

vậy những câu chuyện kể

bây giờ đang ở trong

chàng hay ngoài chàng và

chàng kể câu chuyện hay

câu chuyện kể chàng cũng

có khi chàng đang kể

chàng và câu chuyện đang

kể câu chuyện hoặc câu

chuyện chỉ là câu chuyện

và chàng chỉ là chàng

vân vân và vân vân

cho đến khi cả câu

chuyện và chàng đều chỉ

là những điều bịa đặt

bịa đặt như thật.

147 • Other Poetry

CHUYỆN ĐỜI KỂ

Vâng ông ấy đi đâu mất cách đây

đã hai mươi năm không một lời từ

biệt và tôi không hiểu chuyện gì đã

xảy ra ông ấy vẫn thường ngồi trên

chiếc ghế ngay bên cạnh chiếc ghế tôi

đang ngồi đã hai mươi năm và có

thể trước đó nữa vì tôi chỉ phát

hiện ra điều này khi những lời tôi

nói dội ngược trở về với chính tôi

tôi không hiểu chuyện gì đã xảy ra

tôi lặng thinh đã hai mươi năm mọi

chuyện khác đều bình thường sinh hoạt cũng bình thường người đàn bà nói; nhưng tôi

vẫn ngồi đây trên chiếc ghế ngay cạnh

chiếc ghế bà ấy đang ngồi đã bao

lâu thì tôi không còn nhớ có thể

đã trên hai mươi năm chỉ có điều

tôi không còn nghe bà ấy nói dù

rằng tôi vẫn biết bà ấy đang nói

vì đôi môi mấp máy mấp máy vậy

thôi chứ âm thanh thì hoàn toàn không

có và tôi vẫn ngồi đây có thể

là bà ấy không còn nhìn thấy tôi

như tôi không còn nghe được tiếng bà

Thơ Khác • 148

ấy nói nhưng tôi vẫn ngồi đây đã

hai mươi năm cứ cho là như thế

vì thời gian co lại nên có cảm

tưởng như mới ngày hôm qua mọi chuyện

khác đều bình thường sinh hoạt cũng bình thường người đàn ông nói; và câu chuyện

cứ tiếp tục như thế người đàn bà

không nhìn thấy người đàn ông và người

đàn ông cũng không nghe được tiếng nói

của người đàn bà dù hai người vẫn

ngồi đó trên hai chiếc ghế kế nhau

như hai chiếc bóng đã hai mươi năm

mọi chuyện khác đều bình thường sinh hoạt cũng bình thường đã hai mươi năm trôi

qua vì thời gian co lại nên có

cảm tưởng như mới ngày hôm qua.

149 • Other Poetry

CÂU NÓI

“Tôi bước ra cửa lúc năm giờ” nhưng

bước ra cửa là ra cửa nào và

lúc năm giờ là lúc nào cùng hàng

loạt những câu hỏi không bao giờ có

câu trả lời cho rốt ráo bởi câu

nói “Tôi bước ra cửa lúc năm giờ”

là câu nói rơi ra từ một câu

chuyện kể nào đó đã tan biến trong

mớ âm thanh hỗn độn ngoài đường phố

giữa cuộc đời thường và không ai lần

ra được dấu vết mặc dù ai cũng

có thể nhét nó vào bất cứ câu

chuyện nào khác và dĩ nhiên bất cứ

câu chuyện nào khác không hẳn là câu

chuyện đúng thực của câu nói “Tôi bước

ra cửa lúc năm giờ” vậy thì câu

chuyện đằng sau cái câu nói tầm thường

như bao nhiêu câu nói tầm thường khác

ấy mãi mãi là điều bí mật dù

rằng câu nói vẫn truyền từ người này

qua người khác trong đám đông vô danh

mang theo câu chuyện không bao giờ đúng

thực của câu nói “Tôi bước ra cửa

lúc năm giờ”. Thôi, tôi đi nhé! Chào.

Thơ Khác • 150

ẢNH ẢO

Người đàn ông hai mươi năm sau nói

với người đàn ông hai mươi năm trước

rằng, trên băng ghế này, dưới bầu trời

này, đã hai mươi năm, mà vở tuồng

vẫn chưa được viết, và đêm kịch vẫn

chưa mở ra, những thùng rác vẫn chứa

rác và không chứa gì khác, những bước

chân lê trên lề đường, giấc ngủ trên

hè phố, những khớp xương đau, những khớp xương đau, đã hai mươi năm; người đàn

ông hai mươi năm sau, kéo áo che

cái rét của đất ẩm, đo bằng gang

tay giữa đôi mắt cú vọ và lồng

ngực đồi trụy, vớ lấy mớ bản thảo

xé nát rồi ráp lại, để tìm nơi

kẽ rách, lũ ký ức ôn dịch; nhưng

người đàn ông hai mươi năm trước, không

nghe, không thấy được gì từ người đàn

ông hai mươi năm sau, cứ lầm lũi,

lầm lũi, lầm lũi, tựa bóng ma, và

chẳng hề hay biết, người đàn ông hai

mươi năm trước cũng là người đàn ông

hai mươi năm sau, đang đợi nhau đợi

nhau, đợi nhau, như cái sống đợi cái

151 • Other Poetry

chết, ròng rã, đã hai mươi năm, dù

vở tuồng vẫn chưa được viết, và đêm

kịch vẫn chưa mở ra, những thùng rác

vẫn chứa rác và không chứa gì khác.

Thơ Khác • 152

CÁI CHẾT TRÊN TRUYỀN HÌNH

AP. – BÀ ROSA GONZALEZ THẤY XÁC CON XUẤT HIỆN TRÊN

TRUYỀN HÌNH Ả RẬP AL JAZEERA VÀO SÁNG CHỦ NHẬT, VÀ

HÔM SAU NHẬN ĐƯỢC GIẤY BÁO CON BÀ TỬ TRẬN. HẠ SĨ

JORGE A. GONZALEZ, 20 TUỔI, TIỂU ĐOÀN 1 TRUNG ĐOÀN 2

PHÁO BINH, LỮ ĐOÀN THỦY QUÂN LỤC CHIẾN VIỄN CHINH

HOA KỲ, CAMP LEJEUNE, NORTH CAROLINA, CÓ VỢ JUZTY, 25 TUỔI, VÀ ĐỨA CON TRAI ALONSO, CHÀO ĐỜI NGÀY 4

THÁNG 3 NĂM 2003, VÀI TUẦN TRƯỚC KHI ANH LÊN ĐƯỜNG

SANG CHIẾN TRƯỜNG TRUNG ĐÔNG. BẢN TIN CHẤM DỨT.

CHẤM DỨT. IM LẶNG. KHÔNG THỂ IM

LẶNG. VÀ BÀI THƠ,

ĐỌC ĐỀU ĐỀU

NHƯ MỘT

BÀI

KINH

CẦU …

Người đàn bà nhận ra cái chết của

con mình trên màn hình nhưng không tin

con mình đã chết, và dù rằng một

tin báo tiếp theo như cơn bão tiếp

theo về cái chết của đứa con, bà

vẫn không tin điều mình đã thấy; không

ai nhận được tin báo và nhìn ra

cái chết của con bà và cũng không

ai thấu được nỗi đau ngay cả chính

bà vì đó chỉ là cái chết dở

dang trên màn hình và trong tin báo,

và nỗi đau chỉ là nỗi đau dở

153 • Other Poetry

dang; như vậy câu chuyện hư thực về

đứa con của thời chinh chiến cứ tiếp

tục được kể đi kể lại không bao

giờ chấm dứt như nỗi đau không bao

giờ chấm dứt trong lòng bà; con của

bà đã chết hay chưa chết, không ai

có thể biết được gì đằng sau cái

chết của người lính trẻ có người vợ

và đứa con sơ sinh, khi lớn lên

không thấy cha đâu ngoại trừ lá thư

còn lưu lại “Và nếu con có thể

chờ, chỉ ít lâu thôi, cha sẽ trở

về …”; “cha sẽ trở về …” không ai hiểu

được gì ngoài người đàn bà đang ngậm

nỗi đau chờ đợi một cái chết khác,

của chính mình, để mong gặp lại đứa

con đã quên mất con đường trở về,

và bà cũng dần dần quên mất, đã

hơn một lần bà không tin điều mình

đã thấy về cái chết của đứa con.

Ngày 27 tháng 3 – 2003

Thơ Khác • 154

TỦ LẠNH

Những cái tủ lạnh cho không ở ngoài

lề đường, những cái tủ lạnh được quảng

cáo, những cái tủ lạnh điện lạnh, những

cái tủ lạnh có tôi và không tôi; nhưng

tôi đã làm gì cho cái tủ lạnh,

và đừng hỏi cái tủ lạnh đã làm

gì cho tôi, bởi cái tủ lạnh là

mã số của tôi, cái tủ lạnh là

tôi và tôi là cái tủ lạnh; rồi

sao, những cái tủ lạnh đóng mở, những

cái tôi đóng mở, những cái tủ lạnh

khó thấy ở ngoài lề đường, những cái

tôi dễ thấy ở ngoài lề đường, những

cái tủ lạnh được quảng cáo, những cái

tôi ngược lại, cấm quảng cáo, những cái

tủ lạnh điện lạnh, những cái tôi điện

lạnh. Hãy hỏi cái tủ lạnh, tôi là

ai? Và đừng bao giờ hỏi tôi về

cái tủ lạnh. “I consume!

Therefore I am.”*

_________________________

* Nhái theo câu nói: “I think! Therefore I am.” René Descartes.

Mua hàng theo giá nào, cho biết người mua thuộc thành phần nào.

155 • Other Poetry

CON MÈO ĐEN

Con mèo đen có linh hồn và chiếc

xương sườn của tôi, mỗi buổi sáng thức

dậy không bao giờ rửa mặt, mỗi buổi

sáng thức dậy không bao giờ đánh răng;

con mèo đen có đôi mắt bằng đất

sét, mở ra và nhắm lại, hay cứ

mở ra và không bao giờ nhắm lại,

trong lúc lên thang xuống thang, mang theo linh hồn và chiếc xương sườn của tôi,

mà quên rằng, tôi đã sống những ngày

hôn ám biết bao, tự thuở nào và

tại sao thì tôi đành chôn kín, trong

cái túi đựng đầy những đoạn chú thích,

được lượm lặt từ rất nhiều mẩu chuyện,

để cấu thành câu chuyện về con mèo

đen, mang linh hồn và chiếc xương sườn

của tôi; dĩ nhiên, đó là con mèo

đen có đôi mắt bằng đất sét, chứ

không phải bất cứ đôi mắt nào khác;

mù đặc, trong lúc lên thang xuống thang.

_________________

Chú thích

Bài thơ Con Mèo Đen là một trong ba bài thơ hay nhất tháng 12 năm 2007 của Diễn đàn thơ Mỹ Poetry.about (www.poetry.about.con) Thơ Khác • 156

GIỮA AI VÀ AI

Thật ra thật ra thật ra tôi không

biết bắt đầu như thế nào, từ khi

nhận ra khoảng cách giữa chiếc ghế không ai ngồi và chiếc ghế tôi đang ngồi,

mà chiếc ghế không ai ngồi, tôi cũng

đã từng ngồi và chiếc ghế tôi đang

ngồi, có lúc tôi đã không ngồi, vậy

thì khoảng cách giữa chiếc ghế không ai

ngồi và chiếc ghế tôi đang ngồi, chẳng

đáng bận tâm, huống chi ngay tôi, tôi

cũng không biết tôi có không hay tôi

không có, tôi ngồi không hay tôi không

ngồi; tôi nói thứ tiếng gì trong cùng

một lúc và trong cùng lúc ấy, đôi

khi gặp toàn tai bay vạ gió và

tại sao tôi cứ nói nhiều thứ tiếng

trong cùng một lúc, với toàn tai bay

vạ gió mà không dám trục xuất hết

chúng ra khỏi con người tôi, nhưng đó

là chuyện sau rốt, tôi sẽ kể nốt;

ngay bây giờ, tôi vẫn chưa biết bắt