đầu như thế nào, bắt đầu như thế
nào; đợi đấy, một lát nữa thôi; phải
gom cho đủ lời đã chứ, đúng không!
157 • Other Poetry
NGƯỜI ĐÀN BÀ
Người đàn bà ngủ với người đàn ông
không phải chồng của mình, trong căn phòng không phải căn phòng của mình, với cái
tôi không phải cái tôi của mình, vào
buổi tối không giống buổi tối nào (vào
buổi tối không khác buổi tối nào), giữa
nhà ga đầy muỗi mòng và nước đái
ngựa, nhai lại bất cứ thứ gì có
thể nhai lại, bôi xóa bất cứ thứ
gì có thể bôi xóa, ném vào đống
đồ đạc cũ, mảnh báo cũ, kể về
nỗi nhọc nhằn đồi trụy; xỏ chân vào
đôi guốc mộc, và bước qua ngưỡng cửa,
để đi tìm người chồng nơi những người
đàn ông không phải chồng của mình. Biết
thế thì. Thôi thế thì. Người đàn bà
đánh mất quá khứ, hay quá khứ đã
tàn phai, thất thiệt, từ hàng trăm năm
trước, rằng đã có một thời, đã có,
“một thời áo trắng xa xôi”. Người đàn
bà quay gót, trở về căn phòng không
phải căn phòng của mình, với cái tôi
không phải cái tôi của mình, dửng dưng,
như sự thật chẳng bao giờ có thật.
_______________________
“Một thời áo trắng ...”: Lời nhạc của Trầm Tử Thiêng.
Thơ Khác • 158
ĐIẾU THUỐC LÁ
Tôi đứng dưới mái hiên nhìn lơ
đãng người đàn ông tồi tàn sặc
mùi rượu đi ngang qua (rồi quay
lại) xin điếu thuốc lá điếu thuốc
lá dĩ nhiên điếu thuốc lá chẳng
lẽ tôi không có một điếu thuốc
lá bởi vì nhiều lần trong đời
trắng tay tôi đã không có cả
một điếu thuốc lá điếu thuốc lá
rẻ mạt không đáng gì một thời
tôi đã từng không có cái không
đáng gì – xin lỗi xin lỗi – nhưng
người đàn ông tồi tàn sặc mùi
rượu đã bỏ đi (rồi quay lại)
đưa cho tôi một điếu thuốc lá
điếu thuốc lá không đáng gì và
bây giờ tôi vẫn không có cả
cái không đáng gì – cảm ơn cảm
ơn – người đàn ông tồi tàn sặc
mùi rượu và điếu thuốc lá tầm
thường như thế ngạc nhiên như thế
tràn đầy trong đời sống chung quanh
tôi và tôi cũng tầm thường như
thế ngạc nhiên như thế dưới mái
hiên này tôi là ai tôi là
ai, ừ, tôi là ai nhỉ.
159 • Other Poetry
CHUYỆN ĐỜI ANH
Gửi một nhà thơ
Những cái chết chưa bao
giờ có thật những cái
chết chưa bao giờ xảy
ra như chúng ta sinh
ra không căn không cội
và đến đây từ nơi
hỗn mang dừng lại giây
lâu … bởi sống chết lâu
nay chỉ là câu chuyện
được kể lại kể lại
kể lại tình cờ và
chẳng qua mọi câu chuyện
chỉ mới trong vài giây
lâu mọi câu chuyện đã
cũ sau vài giây lâu
mọi chuyện kể kể xong
là xong mọi chuyện kể
kể xong trở về nơi
đã kể để những chuyện
kể khác kể lại những
chuyện chưa kể như cuộc
sống lặp lại lặp lại
mà chưa một lần có
thật vì chúng ta chỉ
vật vờ trong đời có
vài giây lâu rồi trở
về nơi nào từ đó
Thơ Khác • 160
chúng ta đến đây những
cái chết chưa bao giờ
có thật và anh chỉ
mới dừng lại trong vài
giây lâu. Cám ơn anh
đã đến với đời và
kể xong câu chuyện đời
anh.
161 • Other Poetry
BUỔI CHIỀU
Hoặc tôi đi trong buổi chiều tan
trong buổi chiều lúc đó tôi không
còn là tôi tôi là buổi chiều
hoặc đứng nhìn buổi chiều trong đôi
mắt buổi chiều đi trong tôi dĩ
nhiên buổi chiều không tan trong tôi
như khi tôi tan trong buổi chiều
buổi chiều vẫn là buổi chiều và
tôi vẫn là tôi nhưng khi buổi
chiều bị tù túng mãi trong tôi
buổi chiều biến thành nỗi buồn của
tôi buổi chiều là tôi chẳng phải
tôi vẫn cảm thấy buồn buồn vào
mỗi buổi chiều đó sao như vậy
hoặc tôi đi trong buổi chiều hoặc
buổi chiều đi trong tôi thì cũng
chẳng có gì khác nhau chẳng qua
là khi thì tôi là buổi chiều
khi thì buổi chiều là tôi thế
thôi và để giải quyết cho rốt
ráo chuyện mập mờ này chỉ còn
cách đóng lại buổi chiều trong tôi
và ngoài tôi bằng cách ở miết
trong phòng đóng cửa lại.
Thơ Khác • 162
BUỔI SÁNG
Tôi ra vào buổi sáng
cũng như buổi sáng đi
ra vào tôi nhưng làm
sao buổi sáng đi ra
vào tôi còn tôi dĩ
nhiên lúc nào cũng có
thể ra vào buổi sáng
điều này giải thích được
là vì trong tôi không
có tôi nên buổi sáng
có thể đi ra vào
tôi như gió vào nhà
trống vả chăng nếu bạn
đọc muốn chắc ăn xem
có đúng như thế hay
không thì cứ thử lấy
tôi và buổi sáng ra
khỏi bài thơ đi bài
thơ sẽ không có gì
trong đó tuyệt đối không
có gì như thế chẳng
lẽ bài thơ không còn
là bài thơ bởi tôi
không còn là tôi và
163 • Other Poetry
buổi sáng không còn là
buổi sáng nhưng không phải
đâu dầu gì thì bạn
đọc cũng đã đọc bài
thơ nên chuyện lấy ra
thật ra chỉ có nghĩa
là làm không cái có
nơi chính mình và bài
thơ không có gì trong
đó mới là bài thơ
hay nhất từ trước đến
nay phải không theo tôi.
Thơ Khác • 164
CHÚNG TA
Mỗi chúng ta nhìn chúng
ta khác như chúng ta
hôm nay nhìn chúng ta
hôm qua chúng ta bây
giờ nhìn chúng ta ngày
sau chúng ta là bản
sao của hằng hà sa
số chúng ta trong vòng
quay thời gian mỗi khoảnh
khắc là một chúng ta
mỗi chúng ta là một
chúng ta khác mỗi chúng
ta là một chúng ta
xưa nhưng mỗi chúng ta
cũng nhìn chúng ta không
khác bởi nếu bước ra
ngoài vòng quay thời gian
không có chúng ta hôm
nay và chúng ta hôm
qua không có chúng ta
bây giờ và chúng ta
ngày sau mỗi chúng ta
là chúng ta không khác
và cái kịch bản chúng
165 • Other Poetry
ta khác và không khác
cứ diễn ra và hoá
giải trong tấn tuồng đời
này như chúng ta là
không chúng ta.
Thơ Khác • 166
CÔ GÁI DA ĐEN
Cô gái da đen ơi
khuôn mặt cô đẹp như
thế sao đôi mắt cô
buồn như thế buồn như
bản nhạc jazz buổi chiều
buồn nghe tin đứa em
trai sống ngoài lề đường
bị bắn gục ngoài lề
đường hay như câu chuyện
buồn về người cha chẳng
ra gì cờ bạc và
nghiện ngập đã bỏ người
vợ trẻ và hai đứa
con thơ ra đi không
lời từ biệt cô gái
da đen ơi hẳn đôi
mắt ấy chẳng phải của
cô mà chỉ là bản
sao đôi mắt của mẹ
cô vì đó là nỗi
u buồn chồng chất qua
thời gian về người chồng
và đứa con thơ đã
làm nên đôi mắt buồn
167 • Other Poetry
như thế cô gái da
đen ơi khuôn mặt cô
đẹp như thế hẳn phải
có đôi mắt hồn nhiên
của một thiên thần nên
chăng hãy trả cho mẹ
cô đôi mắt ấy vì
cuộc đời cô đâu phải
cuộc đời của mẹ cô
cuộc đời nào thuộc về
cuộc đời đó đâu phải
cuộc đời nào cũng là
cuộc đời nào và hỡi
cô gái da đen ơi
tôi nói không sai đâu
(nếu có sai thì cũng
chẳng sai nhiều) khuôn mặt
cô đẹp như thế phải
có đôi mắt hồn nhiên
của một thiên thần chứ.
Thơ Khác • 168
CÔ GÁI SOI GƯƠNG
Cô thiếu nữ soi bóng
trong gương chỉ có cái
bóng nhận ra cái bóng
cái bóng không nhận ra
cô cô bước ra khỏi
cô chỉ có thân xác
nhận ra thân xác thân
xác không nhận ra cô
cô không thấy cô cô
là ai là ai là
ai câu hỏi không có
câu trả lời vì chỉ
câu hỏi nhận ra câu
hỏi câu hỏi không nhận
ra cô vì chính cô
là câu hỏi và vì
mọi câu hỏi đều vô
nghĩa khi không có câu
trả lời nên mọi cái
bóng đều vô nghĩa mọi
thân xác đều vô nghĩa
vì cô chính là cái
bóng là thân xác chính
cô là mọi điều vô
nghĩa.
169 • Other Poetry
KHỔ ĐAU
Viết cho hai người em
Bởi sinh ra vào nơi khổ đau
và đã qua hết đường đau khổ
nên mới đủ nhận biết rằng nỗi
khổ đau cứ lớn dần lớn dần
cho đến khi không thể tù túng
mãi trong thân xác và thân xác
cũng quá còm cõi không thể chịu
đựng nỗi khổ đau nên chăng bắt
đầu cuộc phân ly nước mắt nước
mắt phân ly khổ đau giã từ
thân xác thân xác giã từ khổ
đau và chúng ta cũng phải giã
từ nhau dù rằng đã sống với
nhau trong tình anh em rất lâu
khởi từ một duyên cớ tình cờ
nào … Thân xác trở về đất mẹ
vĩ đại còn khổ đau tan biến
vào bầu trời để rồi chẳng còn
khổ đau chẳng còn thân xác trong
bước độc hành về đi chốn khác.
Thôi, hãy yên nghỉ, hỡi người anh
em thân thiết năm nào, hãy yên
nghỉ, lắng nghe đất với trời đang
tàn theo khúc nhạc chiều tàn.
Thơ Khác • 170
MỘT HÀNG NGƯỜI
Một hàng người ngồi trên băng ghế, trên
băng ghế một hàng người ngồi, từng người, từng người giống y như khuôn, từng người, từng người không thân không sơ – mấy tiếng lóng giắt trong kẽ răng, ậm à ậm
ừ, lắp ba lắp bắp; không thốt ra
được lời, thì cứ coi như là câm
họng đi – chờ đợi, chờ đợi một cái
gì, một cái gì đó nữa, nhưng một
cái gì, một cái gì đó nữa (chưa
xảy ra hay chẳng bao giờ xảy ra),
không mảy may liên can tới một hàng
người ngồi trên băng ghế, trên băng ghế
một hàng người ngồi, như giấc mơ không
cội nguồn (làm gì có cội nguồn), trông
buồn cười (ngược lại là đằng khác), trong lãng quên (lãng quên cái gì) – bởi một
hàng người ngồi trên băng ghế, trên băng ghế một hàng người ngồi chỉ là lời
bịa đặt của bản sao không có thật
của cùng một hàng người ngồi trên băng
ghế, trên băng ghế một hàng người ngồi;
nhìn đăm đăm, đăm đăm, đăm đăm …
171 • Other Poetry
NỖI BUỒN
nỗi buồn đứng bên kia
đường vẫy tay chào và
tôi đứng ở bên đây
đường thôi nhé chào nỗi
buồn từ nay đường ai
nấy đi đời ai nấy
biết và dĩ nhiên chẳng
ai biết nỗi buồn sẽ
đi về đâu sau bao
nhiêu năm nằm mãi trong
tôi ngoài nỗi buồn vì
ai cũng có nỗi buồn
riêng và chẳng ai muốn
chứa chấp thêm một nỗi
buồn khác nữa (nỗi buồn
sẽ lụi tàn khi không
tìm được chỗ nương thân,
chắc hẳn vậy) nhưng dù
sao thì giữa tôi và
nỗi buồn cũng có một
chút tình nên chi mới
có cuộc tiễn đưa này
và tình cảnh bây giờ
thì nỗi buồn vẫn đứng
Thơ Khác • 172
bên kia đường vẫy tay
chào và tôi đứng ở
bên đây đường thôi nhé
chào nỗi buồn buồn ơi
chào mi.
173 • Other Poetry
TSUNAMI
Tsunami, Tsunami
ngàn thước lên cao mở
ra thăm thẳm hớp mất
anh em. Hỡi anh em
của nhiều màu da, hỡi
anh em của mẹ vĩ
đại, hỡi anh em của
mẹ đất đai, phút chốc
xảy chân đã lầm thiên
cổ. Thôi đành, không biết
bao giờ, không biết bao
lâu, lũ chúng ta sinh
ra từ nơi bèo bọt,
lũ chúng ta sinh ra
từ nơi khổ đau, và
dù có nước biếc hay
non xanh, thì chúng tôi
vẫn còn anh em vì
bèo bọt vẫn là bèo
bọt, vì khổ đau vẫn
cứ khổ đau. Tsunami,
Tsunami, sao quanh
tôi buổi chiều sớm tối?
Hỡi anh em của mẹ
Thơ Khác • 174
vĩ đại, hỡi anh em
của mẹ đất đai, ngàn
thước lên cao mười thước
xuống chớp mắt trăm năm.
__________________
Sóng thần Nam Á xảy ra lúc 8 giờ sáng, chủ nhật, 26 tháng 12 năm 2004, với tâm địa chấn ở ngòai khơi Sumatra, Indonesia, cường độ 8.9, giết hơn 203 ngàn người. Indonesia bị nặng nhất, sau đó là Sri Lanka, India, và Thailand.
175 • Other Poetry
CON CHIM CHẾT
kể rằng có đàn chim thiên di
bay ngang bầu trời bỗng một con
rơi xuống giá vẽ của người họa
sĩ tài hoa mang theo cả cơn gió
rét cóng của mùa đông chớm ,con
chim chết ngủ giấc ngủ ngàn thu
trên khung bố (ghi dấu lại ngàn
đời sau) và có ai trông thấy
đàn chim mất hút ngoài bầu trời
không, trong khi con chim chết (như
thật) vẫn đang sống trước mắt từng
dòng người từ đời này qua đời
khác, con chim chết bay lên thành
cái đẹp đàn, chim bay bay luôn
vào mù tăm, cái sống bước vào
cái chết cái chết ra khỏi cái
sống, con chim chết đã chết đàn
chim bay cứ bay, không ai cần
biết đàn chim nào là đàn chim
nào và dẫu sao thì hỡi cuộc
đời nhập nhằng nhập nhằng mãi ơi,
xin chào mi.
_______________________
Hứng khởi từ bức tranh STILL LIFE WITH DEAD BIRDS của họa sĩ
Christoffel Van Den Berghe (1617 - 1642), Dutch, 1624, Oil on canvas, 28 1/2 x 39 1/2 in. 71.PA.34
Thơ Khác • 176
TỨC CẢNH
Ngồi nhấm nháp ly cà
phê buổi sáng nghe tiếng
chim hót ngoài đầu nhà
và cảm thấy nhẹ… như
bóng mây *… như bóng mây…
ly cà phê… như bóng
mây… bàn ghế ấm chén
tĩnh vật tôi và người…
như bóng mây… biến vào
đời quơ chân múa tay…
ngày lại ngày ngồi nhấm
nháp ly cà phê đợi
chờ đợi chờ gì… như
bóng mây… tiếng chim hót
đầu ngày bàn ghế ấm
chén tĩnh vật tôi và
người ngay cả cuộc đời
âu sầu và tươi tắn
kia cũng không có gì…
cả như bóng mây…
_______________
* “như bóng mây” đọc nhẹ và dài như ba tiếng chuông ngân.
177 • Other Poetry
VỞ KỊCH
Vở kịch mà nhân vật duy nhất nửa
người này nửa người khác được viết trên
hai mươi năm mới tìm được diễn viên
vì làm sao có thể diễn vai nửa
người này nửa người khác với chỉ một
nhân vật, nên vở kịch phải chờ rất
lâu mới hoàn tất sự hiện hữu của
nó và vào đêm mở màn đầu tiên
kẻ tạo ra vở kịch và ném nó
vào đời tìm tới chúc mừng đứa con
tinh thần, nhưng người soát vé chỉ tới
người bán vé, người bán vé nói “vé
đã hết xin ông tới vào tối mai”
“tới vào tối mai nhưng tôi chính là
tác giả” “vé đã hết thưa ông, xin
tới vào tối mai” “tới vào tối mai”
nhưng vài cái tối mai mà vé vẫn
hết trong khi vở kịch chỉ hiện hữu
được vài tối mai và không biết đến
bao lâu mới xuất hiện trở lại và
tác giả vở kịch dĩ nhiên phải chờ
chờ không biết đến bao lâu vì vở
kịch đã phải chờ diễn viên trên hai
mươi năm và vì làm sao có thể
diễn vai nửa người này nửa người khác
với chỉ một nhân vật.
Thơ Khác • 178
Ý NGHĨ
Những ý nghĩ bật lên từ mặt
đất, những ý nghĩ rớt xuống từ
bầu trời, những ý nghĩ đuổi theo
đuổi theo, những bước chân bước nhanh
bước nhanh, những ý nghĩ bị triệt
tiêu, bật lên rớt xuống, những ý
nghĩ bị bỏ lại và thân xác
mang theo tâm trí rỗng không trôi
đi, trôi đi, hiện hữu như mặt
đất và bầu trời, bình yên như
nỗi chết sống trong tiếng kêu lặng
thinh xưa… rồi cứ thế cứ thế
những bước chân chậm dần, chậm dần,
những ý nghĩ đuổi theo, đuổi theo
cho đến khi tràn đầy tâm trí
và những bước chân lại bước nhanh
bước nhanh, những ý nghĩ lọc cọc
lọc cọc, khua khoáng trong đêm thanh
và héo tàn, còn chăng vẫn là
thân xác và tâm trí mà cũng
chẳng đáng phải rộn ràng gì.
179 • Other Poetry
Nói
Nói lúc không thể nói và không nói
lúc phải nói, và tình trạng này kéo
dài, dễ chừng cả thế kỷ trước, “ê,
cái bọn thấp cổ bé miệng kia, kéo
cao cái đầu lên một chút”, điều này
tôi không dám cả quyết, vì tôi không
biết cái thế kỷ trước ấy nó bắt
đầu từ lúc nào, bởi ngay khi đang
nói đây tôi cũng chẳng biết tôi đã
nói từ bao giờ, mà có phải là
tôi nói hay ai đó đang nói và
tôi đang nghe; và sở dĩ tôi bị
du vào tình thế khó khăn này cũng
tại cái lũ thời gian quỷ tha ma
bắt, không từ một ai, lừa đảo và
đểu cáng hết sức; mặc dù tôi đã
thử nhiều cách như hoán đổi cái tôi
này với cái tôi khác, nhưng tôi đâu
phải là một nhân vật chính trong tôi
và rằng tôi đâu thể bước ra khỏi
cái thân tôi hay cái thân tôi bước
ra khỏi tôi được, vì như vậy thì
cũng hơi ức hiếp cái bản mặt của
Thượng Đế; mà tìm kiếm làm gì khi
Thơ Khác • 180
bên tai bọn Mễ hàng xóm, chúng chơi
nhạc rầm rầm, chịu không thấu, nên tôi
đành phải bỏ công ra xem cái giống
người ấy là giống người gì, xử thế
và sinh hoạt ra sao, nhưng khi mở
cửa, tôi ngỡ ngàng vì chẳng có ai
ngoài căn phòng trống trơn, khạc ra